Historia sióstr, Sary i Angeliny Grimké, które w latach trzydziestych XIX wieku były najbardziej znienawidzonymi niewiastami w Ameryce i gorliwymi propagatorkami wyzwolenia niewolników oraz równouprawnienia kobiet, stała się dla Sue Monk Kidd inspiracją do napisania „Czarnych skrzydeł”. Pisarka stworzyła piękną opowieść o przeplatających się losach niewolników i ich właścicieli, o cierpieniu ludzi i niesprawiedliwości, która ich dotykała. Co zaś najważniejsze, jest to powieść budząca silny sprzeciw wobec wszelkich postaci dyskryminowania człowieka.

Sue Monk Kidd, zastanawiając się nad tematem swojej kolejnej powieści, wiedziała, że będzie ona opowieścią o siostrach. Przypadek sprawił, że ich pierwowzorem stały się Sara i Angelina Grimké. Były bojowniczkami walczącymi o wolność człowieka – niewolników, kobiet i wszystkich, których dotykała niesprawiedliwość losu. Ich biografie zmotywowały pisarkę do stworzenia powieści będącej historią inspirowaną ich życiem. W książce znaleźć można tekst, w którym autorka skrupulatnie wyjaśniła, które z informacji w niej zawarte są prawdziwe, a które stanowią jedynie fikcję literacką.

„Czarne skrzydła” są opowieścią o niewolnictwie pokazywanym z dwóch punktów widzenia. Pisarka uczyniła jej narratorkami Sarę oraz Hetty-Szelmę, niewolnicę pracującą w posiadłości rodziny Grimké w Charlestonie w Karolinie Południowej. Te dwie kobiety były zniewolone w równie silny sposób. Czarnoskóra Hetty była niewolnicą białych panów, Sara – żyła w niewoli obyczajowości i prawa. „Może i ciałem jestem niewolnicą, ale nie umysłem. Z tobą jest na odwrót”* – powiedziała Hetty. Jej słowa trafnie charakteryzowały życie głównych bohaterek. Obie postanowiły walczyć o swoją wolność w imię stwierdzenia – albo się uda, albo umrzemy. Symbolem tej wolności stają się tytułowe czarne skrzydła, mające przedstawiać skrzydła kosów, wzbijających się w niebo. Jest to piękna metafora, dopełniająca losy bohaterek przez cały czas trwania ich opowieści.

Walorem powieści jest nie tylko poruszanie spraw najistotniejszych, pokazywanie, na jakie cierpienie skazywani byli ludzie, zmuszeni do respektowania niesprawiedliwego prawa i krępujących ich stereotypów oraz uprzedzeń. Sue Monk Kidd pokazała również, jak wielka jest moc rodowych opowieści. Dzięki mitom i historiom z przeszłości, dawnym wierzeniom i tradycjom niewolnicy mogli przetrwać największy nawet ból i największe nieszczęścia, jakich doświadczali. Symbolicznymi opowieściami stawały się wyszywane przez babki i matki kapy, składające się ze scen z ich życia. Pamięć o przodkach sprawiała, że nigdy nie tracili wiary w odzyskanie wolności, nigdy też ich życie nie było pozbawione sensu, wedle słów piosenki: „Jeśli nie wiesz, dokąd zmierzasz, musisz wiedzieć, skąd pochodzisz”**.

„Czarne skrzydła” są piękną i wzruszającą opowieścią o ludzkim pragnieniu wolności, o poszukiwaniu sposobu na wyzwolenie, nawet za cenę własnego życia. Sue Monk Kidd pokazała cierpienie, jakiego nie jesteśmy sobie w stanie wyobrazić, ból, który stał się konsekwencją walki z dyskryminacją kobiet i niewolników, ale który ostatecznie przyniósł wolność, o jakiej marzyli.

Sue Monk Kidd, Czarne skrzydła, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014. Tytuł oryginalny: The Invention of Wings. Przekład: Marta Kisiel-Małecka. ISBN: 978-83-08-05396-6. 488 stron.

* Sue Monk Kidd, Czarne skrzydła, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014, s. 282.

** Ibidem, s. 368.

Tytuł recenzji inspirowany słowami profesora Juliusa Lestera. Pisarka wydrukowała je i powiesiła nad biurkiem: “Historia to nie tylko ciąg faktów i zdarzeń. Historia to również ból w sercu. A my powtarzamy ją raz za razem, aż w końcu cudzy ból stanie się naszym własnym”. Za: Sue Monk Kidd, Czarne skrzydła, op. cit., s. 483.