GÓRA

Rozgrywka o życie

Walter Tevis Gambit królowej wydał w roku 1983. W Polsce powieść stała się popularna dzięki serialowi o tym samym tytule. W roli głównej bohaterki - Elizabeth Harmon, wystąpiła hipnotyzująca odbiorców Anya Taylor-Joy. Zaś w rolę arcymistrza, Wasilija Borgowa, wcielił się polski aktor - Marcin Dorociński. Serial nie tylko zachęca do czytania książki, bo także do gry w szachy, które są jednym z najbardziej intrygujących bohaterów tej opowieści.

Fikcyjną postać Beth Harmon Walter Tevis stworzył, opierając się na własnych doświadczeniach. Sam grał w szachy i od dziecka zmagał się z uzależnieniem od leków. I choć jego powieść wydana została w roku 1983, dopiero serial przyniesie jej popularność, na jaką zasługuje. Jak wskazuje na to jej tytuł, jednym z głównych bohaterów są szachy. To one sprawiają, że opowieść o życiu dziewczynki z sierocińca jest tak emocjonująca i tajemnicza. 

Beth Harmon, po śmierci matki, trafiła do sierocińca. Methuen nie różnił się znacznie od domów dziecka znanych nam z filmów i literatury. Żeby wyciszyć emocje jego mieszkańców, dzieci otrzymywały codziennie zielone tabletki uspokajające. Wychowywane były na religijnych obywateli. A posłuszeństwo wymuszano niejednokrotnie karami cielesnymi. I co ważne w biografii głównej bohaterki – to właśnie w sierocińcu nasłuchała się, jak wielkim złem jest komunizm. Beth przetrwała, bo była wybitnie inteligentna, nie przejmowała się opinią innych, a jej odskocznią od trudnej rzeczywistości i traumatycznych przeżyć były szachy. Gry nauczyła się od woźnego, pana Shaibela, w kotłowni sierocińca. Odtąd wszystkie jej myśli skupiały się na niewidzialnych dla innych szachownicach, na których dziewczynka grała w wyobraźni. W prowadzeniu tych wyimaginowanych rozgrywek, pomagały zielone tabletki.  

Gambit królowej jest więc fascynującą opowieścią o genialnej szachistce, która każdą przeciwność losu traktowała jak okazję do realizacji nadrzędnego celu – starcia się przy szachownicy z Wasilijem Borgowem i zdobycia mistrzostwa świata w Moskwie. Nim jednak dojdzie do decydującej rozgrywki, Beth musi radzić sobie z podziałami klasowymi, alkoholizmem adopcyjnej matki i własnym uzależnieniem. Co zaś najsilniej podkreślono w książce i serialu, ta niepozorna, biedna dziewczyna z sierocińca, nieustannie zmagać będzie się z szowinizmem i dyskryminacją w męskim, niemalże całkowicie zamkniętym dla kobiet świecie. A wszystko to dzieje się przy zapierających dech w piersiach meczach szachowych. Jednak najważniejszą rozgrywką będzie dla Beth rozgrywka o jej własne życie – wbrew jej słabości do leków i alkoholu.

Powieść Waltera Tevisa jest emocjonującą historią genialnej dziewczyny, która wygrać może tylko wtedy, kiedy radzi sobie z własnymi słabościami. Gambit królowej to jest też opowieść o zmieniającym się świecie, o podziałach klasowych i rasowych. To historia kobiet zamkniętych w domach i uzależnionych od mężów. Beth Harmon wywalczyła sobie inną pozycję w społeczeństwie. Wbrew oczekiwaniom otaczających ją ludzi, uzyskała niezależność, spełniła marzenia, ale nim sięgnęła po zwycięstwo, musiała upaść na samo dno. 

Szczegółowe informacje

Autor:Walter Tevis
Tytuł:Gambit królowej
Tytuł oryginalny:The Queen’s Gambit
Wydawnictwo:Czarne
Miejsce:Wołowiec
Rok wydania:2020
Tłumaczenie:Hanna Pustuła-Lewicka
ISBN:978-83-8191-132-0
Strony:360

Czytam To!:

5

dziennikarka, promotorka literatury, specjalistka ds. promocji i informacji w Bibliotece Publicznej Gminy Grodzisk Mazowiecki. Absolwentka filologii polskiej o specjalizacji edukacja medialna. Członkini zarządu Polskiej Sekcji IBBY. Pracuje z młodzieżą, pisze i realizuje projekty na potrzeby instytucji kultury. Organizuje spotkania czytelnicze dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Prowadzi spotkania autorskie i audycję o książkach w grodziskim radiu Bogoria. Jest twórczynią serwisu o literaturze Czytam to!

Napisz komentarz