GÓRA
Okładka książki Śpiew ptasich serc

Kobieta w spektrum

Ogromnie cieszę się, że wciąż pojawiają się nowe książki o kobietach w spektrum autyzmu i pisane przez neuroróżnorodne autorki. W Polsce mamy choćby Dorotę Kotas, Katarzynę Michalczak czy Kasię Mazur, która o swoim spektrum autyzmu, zdiagnozowanym w dorosłości, opowiedziała w komiksie Zamaskowana. W poprzednim roku w sierpniu kończyłam czytać bardzo popularne Lekcje chemii. Główną bohaterką tej powieści jest Elizabeth Zott, kobieta w spektrum, samotnie wychowująca córkę.

Lu­dzie nie lubią, gdy rozmówca się wierci, po­stu­ku­je palcami albo w ogóle wy­ko­nu­je jakieś ruchy; pre­fe­ru­ją bezruch. I uśmiechy. Edith Ogi­lvy pod­kre­śla­ła: “Uśmiech może dodać atrakcyjności nawet najprzeciętniejszej twarzy. Kto nie może być piękny, musi przynajmniej postarać się pre­zen­to­wać miło i pogodnie. Uśmiech to klucz do sukcesu to­wa­rzy­skie­go, a posępny wyraz twarzy, jakkolwiek urodziwej, w żadnym razie nie pomaga w za­wie­ra­niu zna­jo­mo­ści i przyjaźni (s. 20).

Ludzie komunikują się nawzajem na częstotliwościach dla mnie niesłyszalnych (s. 156).
Ponieważ temat spektrum autyzmu jest mi szczególnie bliski, z radością sięgnęłam po Śpiew ptasich serc Viktorii Lloyd-Barlow, pisarki w spektrum autyzmu, której powieść została nominowana do Booker Prize 2023. Warto przeczytać tę książkę choćby z dwóch tylko powodów, ponieważ jest bardzo dobrą powieścią. Ale też dlatego, że w niezwykle obrazowy sposób pokazuje, jak funkcjonuje, widzi i zwykle interpretuje świat osoba w spektrum autyzmu. Piszę zwykle, bo jak sama nazwa wskazuje, spektrum oznacza różnorodność. Każda osoba neuroróżnorodna jest inna. Ale maskowanie w większości przypadków wygląda podobnie i właśnie dla mnie, Śpiew ptasich serc jest opowieścią o maskowaniu.
Główną postacią jest Sunday, kobieta w spektrum autyzmu, która samotnie wychowuje córkę, Dolly. Bohaterka uczy się na pamięć konkretnych ludzkich zachowań, rozmów, interpretowania mimiki, by później, w różnych sytuacjach komunikacyjnych, postępować tak, jak oczekują tego od niej inni. Wiedzę o poprawnym zachowaniu zdobywa także z podręcznika etykiety dla gospodyń domowych oraz ze zbioru sycylijskich legend. W przeszłości została odrzucona przez matkę, która obwiniała ją za śmierć siostry. Wcześnie osierocona, musiała podołać rozpadowi własnego związku i samotnemu macierzyństwu, które dla osoby neuroróżnorodnej jest wielkim wyzwaniem. Ale Sunday doskonale sobie radzi, sztukę maskowania przyswaja do perfekcji.
Wszystko zmienia się, kiedy w sąsiedztwie zamieszkują zamożni, Vita i Rollo, którzy kuszą swoim bogactwem oraz wdziękiem. Omotują pozorami przyjaźni i opiekuńczości. Niszczą bezpieczne schematy Sunday, aby zwabić dorastającą Dolly do swojej złotej klatki. I tak Śpiew ptasich serc staje się także opowieścią o kryzysie zmiany i żegnania się z wkraczającym w dorosłość dzieckiem.
Powieść Viktorii Lloyd-Barlow może być dla czytelników i czytelniczek przewodnikiem po świecie spektrum autyzmu. Dzięki tej książce lepiej zrozumiecie osoby neuroróżnorodne, co zaowocuje być może większą empatią i tolerancją. Ale Śpiew ptasich serc jest też poruszającą powieścią, która skrupulatnie analizuje ludzkie zachowania i emocje, by uświadomić nam, że niektórzy muszą toczyć ze sobą nieustanną walkę, maskować się, aby przetrwać. Podczas gdy inni zakładają maski, aby spełniać swoje zachcianki, wykorzystując do tego otaczające ich osoby. Śpiew tych ptasich serc nie potrzebuje wzajemności, wabi do pułapki, z której trudno się wydostać.

Szczegółowe informacje

Autor:Viktoria Lloyd-Barlow
Tytuł:Śpiew ptasich serc
Wydawnictwo:Fame Art
Miejsce:Niemce
Rok wydania:2024
Tłumaczenie:Ewa Borówka
Projekt okładki:Ula Pągowska
ISBN:978-83-969180-2-4
Strony:304

Czytam To!:

5

promotorka literatury, specjalistka ds. promocji i informacji w Bibliotece Publicznej Gminy Grodzisk Mazowiecki. Absolwentka filologii polskiej o specjalizacji edukacja medialna. Należy do Polskiej Sekcji IBBY. Pracuje z młodzieżą, pisze i realizuje projekty na potrzeby instytucji kultury. Organizuje spotkania czytelnicze dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Prowadzi spotkania autorskie i audycję o książkach w grodziskim radiu Bogoria. Jest twórczynią serwisu o literaturze Czytam to!

Napisz komentarz