GÓRA

Każdy z nas tkwi w jakiejś opowieści

Krąg łgarzy 1„Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świata”, jak wskazuje na to przewrotny tytuł, jest dwutomowym zbiorem baśni filozoficznych, które były przez Jean-Claude Carrière’a zbierane przez kilkadziesiąt lat. Pierwszy tom powstawał przez ponad dwadzieścia pięć lat, drugi – przez lat dziesięć. Są to jedne z ważniejszych książek, które znajdują się w moim domu. Nie piszę nawet, że na mojej półce, bo wędrują wraz ze mną. Raz można znaleźć je na biurku, raz obok łóżka, innym razem gdzieś na podłodze. Do „Kręgów łgarzy” ciągle się wraca. Ciągle odczytuje się ich fragmenty, by rozbawić lub zaciekawić nimi bliską sobie osobę. Nie ma chyba lepszego argumentu potwierdzającego dużą wartość tych książek.

Sięgając po „Kręgi łgarzy”, nie pomijajcie wstępów, zwłaszcza z tomu pierwszego. Jean-Claude Carrière pięknie opowiedział w nich jaką wartość mają w życiu człowieka opowieści, jak są tworzone i co wyrażają. Przekazywane przez bajarzy historyjki potrafią przetrwać wojny, najazdy oraz rozpady imperiów. Stawiają silny opór biegnącemu czasowi, „pożodze, modom literackim, rewolucjom kulturalnym”*. Uwielbiamy siadać przy jednym stole z ludźmi, którzy umieją pięknie opowiadać historie z własnego życia i zasłyszane opowieści. W taki sposób są przekazywane i znów przedstawiane przez kolejne pokolenia ludzi. Każdy z nas żyje w jakiejś historii, w historii własnej i innych osób. Zwykle opowieści te są anonimowe, nie roszczą sobie prawa do trwałości, ale podobają się i dlatego ciągle są przekazywane. Do tego posiadają jakąś naturalną dziwność oraz oczywistą, ale nierzucającą się w oczy głębię. Jean-Claude Carrière zebrał te historie w dwóch tomach swoich książek, ale sam stwierdził, że dokonanie tego wyboru było bardzo trudne. Nazwał je baśniami filozoficznymi lub powiastkami filozoficznymi. Mimo tego zbiory te otrzymały tytuł „Krąg łgarzy”. Stało się tak dlatego, ponieważ mądrość ludów „jest roztropnie sprzeczna”** , bo wszystkie są prawdziwe i zmyślone. Nie może być inaczej. Sztuka bajarza na tym właśnie polega: „historia zmyślona ma się wydawać prawdziwa, a historia prawdziwa ma się wydawać zmyślona”*** .

Krąg łgarzy 2Jean-Claude Carrière jest pisarzem i eseistą, tłumaczem, dramaturgiem i scenarzystą. Znany jest już polskim czytelnikom choćby z „Alfabetu zakochanego w Indiach” oraz „Alfabetu zakochanego w Meksyku”. Jego dzieła się niezwykłe. Pełne magii, trudnej do scharakteryzowania ulotności i ukrytych sensów. Zaś historie zebrane w „Kręgach łgarzy” zaskakują, pokazując, że najwięcej mądrości mają w sobie ludzie prości, obcujący z naturą, doświadczeni życiowo. Co zaś najważniejsze, wszystkie z tych opowieści przekazują prawdy uniwersalne, ważne zarówno dla ludów żyjących u początków istnienia świata, jak i dla nas, ludzi XXI wieku. Czytając je, można się zadumać nad własnym życiem, można znaleźć odpowiedź na nurtujące przez lata pytania i można też dobrze się z nimi bawić. Wspomnę tu choćby o moich ulubionych historiach, w których główną postacią jest Hodża Nasreddin. Powiastki z nim związane są zawsze zabawne, ale jednocześnie w najprostszy z możliwych sposobów ukazują prawdy najistotniejsze, ujawniając wszystkie wady i słabości ludzkie.

Dwutomowy „Krąg łgarzy” jest ważnym zbiorem powiastek filozoficznych, uświadamiających ludziom, co w ich życiu jest najważniejsze. To skarbnica tekstów pokazująca, że życie każdego z nas jest opowieścią. Stąd tak głęboko w nas tkwi pragnienie opowiadania o sobie i innych, wymyślania światów, w których sami chcielibyśmy żyć. To pragnienie rodzi historie, które przekazywane są z pokolenia na pokolenie, dając świadectwo życia ludzi egzystujących na przestrzeni kolejnych stuleci. To dalej uzmysławia, że wartości najważniejsze i najważniejsze spośród ludzkich potrzeb nie zmieniają się. Baśnie czy też powiastki filozoficzne Jean-Claude Carrière’a motywują również do zbierania własnych opowieści, które mogą być później przekazywane innym ludziom. Każdy z nas tkwi bowiem w jakiejś opowieści i jest jakąś historią.

Jean-Claude Carrière, Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świata, Drzewo Babel, Warszawa 2013, tom 1. Tytuł oryginalny: Le cercle des menteurs (tome 1). Przełożył: Wiktor Dłuski. ISBN: 978-83-89933-59-1. 368 stron.

Jean-Claude Carrière, Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świata, Drzewo Babel, Warszawa 2014, tom 2. Tytuł oryginalny: Contes philosophiques du monde entier. Le cercle des menteurs (tome 2). Przełożył: Wiktor Dłuski. ISBN: 978-83-89933-59-1. 304 stron.

* Jean-Claude Carrière, Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świataDrzewo Babel, Warszawa 2013, tom 1, s. 5.

** Ibidem, s. 11.

*** Idem, Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świataDrzewo Babel, Warszawa 2014, tom 2, s. 5.

Czytam To!:

0

dziennikarka, promotorka literatury, specjalistka ds. promocji i informacji w Bibliotece Publicznej Gminy Grodzisk Mazowiecki. Absolwentka filologii polskiej o specjalizacji edukacja medialna. Członkini zarządu Polskiej Sekcji IBBY. Pracuje z młodzieżą, pisze i realizuje projekty na potrzeby instytucji kultury. Organizuje spotkania czytelnicze dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Prowadzi spotkania autorskie i audycję o książkach w grodziskim radiu Bogoria. Jest twórczynią serwisu o literaturze Czytam to!