GÓRA

Instynkt opiekuńczy

Nie ma bardziej współczesnej pisarki. Żyła według smålandzkiej zasady zero waste. Nie była feministką, ale zawsze zabierała głos, kiedy dochodziło do dyskryminacji kobiet. Głosiła, że zagrożona przyroda, jest zagrożeniem całego życia. Walczyła o dobro zwierząt, jak o prawo krów do wychodzenia na pastwiska, kiedy w Szwecji zdecydowano się na chów przemysłowy i trzymanie zwierząt przez cały rok w oborach. Uznała, że jej najsilniejszym instynktem jest instynkt opiekuńczy. Domagała się równych praw dla wszystkich. Jednak najważniejsze były dla niej prawa dzieci, silnie opowiadała się przeciw karom cielesnym. Jedną z tajemnic twórczości Astrid Lindgren jest umiejętność spoglądania bez strachu na to co „odpowiednie” i co pasuje.

Biografia Astrid Lindgren. Opowieść o życiu i twórczości, napisana przez Margaret Strömstedt, jest już właściwie niedostępna w sprzedaży. Wydawnictwo Marginesy, które wznawiało tę książkę w 2015 roku, nie ma jej nawet w e-booku. Od czasu do czasu pojawia się jeden egzemplarz na Allegro w cenie kilkudziesięciu złotych. Ale warto ją kupić. Margaret Strömstedt pisze z punktu widzenia osoby zaprzyjaźnionej z Astrid Lindgren, uwypukla jej zalety, podkreśla, jak dzielnie autorka walczy o prawa ludzi i zwierząt oraz jak wspaniale potrafi przedstawić sposób, w jaki mali czytelnicy przeżywają literaturę, wyobraża sobie, jak to jest być dzieckiem, czyta jak dziecko i czuje jak dziecko (s. 229). Ale Margaret Strömstedt nie stawia pomnika Astrid Lindgren, pozwala jednak bardziej jeszcze ją i jej książki docenić oraz polubić.

Kiedy pisze się o ponadczasowości tekstów pisarki, trzeba wspomnieć o jej życiu. Nie ma bardziej współczesnej autorki. Tak popularna dziś zasada zero waste, znana była w Smålandii od zawsze. Tam nic się nie marnowało, wszystko trzeba było wykorzystać, nawet stare skórki od chleba. Pisarka, mimo tego, że zarabiała dużo, żyła skromnie i potrafiła podzielić się swoim majątkiem z potrzebującymi. Twierdziła przecież, że jej najsilniejszym instynktem był instynkt opiekuńczy. Nigdy nie byłam zakochana w zwykłym tego słowa znaczeniu. Tak to jest, zawsze kochałam bardziej dzieci niż mężczyzn (s. 278). Najważniejsze były dla niej dzieci, ich prawa, zwłaszcza zaś prawo do godności. Walczyła z karami cielesnymi i zawsze starała się wyjaśnić, jak ważne jest, by najmłodsi byli otaczani miłością. Życie na wsi nauczyło ją także szacunku do przyrody i zwierząt. Zdaniem Astrid, gdy zagrożona jest przyroda, zagrożone jest całe życie (s. 298). Astrid Lindgren nie starała się przypodobać innym, o czym świadczy nie tylko to, jak żyła i o co walczyła. Jej powieści budziły kontrowersje, a mimo to są znane na całym świecie. Autorka nigdy nie bała się pisać i mówić o tym, co niepopularne. Stworzyła własną estetykę, w której nie stroniła od przesady. Nigdy też nie poddawała się terrorowi dobrego smaku. Niezależnie od tego, co się od niej oczekiwało, odnajdywała własną drogę.

Dobra książka powinna być jak szczupak. Spiczasty i ostry pysk, potem część jadalna, a na końcu zwinny ogon (s. 334). Takie są powieści Astrid Lindgren, dlatego wielu uznaje je za kontrowersyjne. Ale pisarce nie zależało na popularności. Więcej nawet, chciała się ukryć i być samotnym zwierzątkiem w środku gęstego lasu (s. 331). Kiedy jest się tak genialnym pisarzem, na samotność liczyć nie można. Margaret Strömstedt przekonała mnie, że Astrid Lindgren była genialną artystką i wciąż nią jest, w swoich książkach, które możemy czytać codziennie.

Szczegółowe informacje

Autor:Margaret Strömstedt
Tytuł:Astrid Lindgren. Opowieść o życiu i twórczości
Tytuł oryginalny:Astrid Lindgren. En levnadsteckning
Wydawnictwo:Nasza Księgarnia
Miejsce:Warszawa
Rok wydania:2000
ISBN:83-10-10681-5
Strony:352

Czytam To!:

5

dziennikarka, promotorka literatury, specjalistka ds. promocji i informacji w Bibliotece Publicznej Gminy Grodzisk Mazowiecki. Absolwentka filologii polskiej o specjalizacji edukacja medialna. Członkini zarządu Polskiej Sekcji IBBY. Pracuje z młodzieżą, pisze i realizuje projekty na potrzeby instytucji kultury. Organizuje spotkania czytelnicze dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Prowadzi spotkania autorskie i audycję o książkach w grodziskim radiu Bogoria. Jest twórczynią serwisu o literaturze Czytam to!

Napisz komentarz