GÓRA

Do życia potrzeba takich przyjaciół!

TobiWyobraźcie sobie, że gdzieś w gęstwinie traw lub na wysokich drzewach mieszkają małe istoty, które wyglądają jak zwykli ludzie, nawet tak siebie nazywają, ale mierzą jedynie około dwóch milimetrów wzrostu. Kiedy poznajemy Tobiego, jest nastolatkiem. Kiedyś mieszkał niemal na wierzchołku drzewa. Później jego rodzina została wygnana do mniej przyjaznych partii rośliny, by tam wieść ubogie życie. I to nie był koniec ich trosk… „Tobi” to opowieść o świecie takim, jak nasz. Tyle samo w nim miłości i przyjaźni, co nienawiści, zawiści i zła. Historia drzewa staje się dla nas przestrogą, ponieważ Timothée de Fombelle dokonuje w swej powieści pesymistycznej diagnozy problemów współczesnego świata.

Timothée de Fombelle jest francuskim pisarzem, który za „Tobiego”, swoją debiutancką powieść, otrzymał w roku 2006 nagrodę Prix Saint-Exupéry, zaś w roku 2007 – Prix Sorcières. Nie mogło być inaczej, ponieważ opowieść ta jest poruszającą historią chłopca, idealisty, który w imię dobra i innych wyższych wartości jest w stanie poświęcić swoje życie. Przesłanie przekazywane młodym odbiorcom tej książki jest jasne i proste. Podkreśla się w niej bowiem duże znaczenie dobra, miłości, przyjaźni, rodziny, która staje się przestrzenią mającą dawać bezpieczeństwo i wyposażać swoich członków w jak najbardziej solidne zasoby. Szczególnie zaś w odwagę i miłość, dzięki którym można przezwyciężyć wszystkie przeciwności losu.

Tworząc świat drzewa, pisarz w obrazowy sposób przedstawił prawa, jakimi rządzi się życie społeczne we współczesności. Na szczycie mieszkają władcy i możni. Tam też znajdują się największe i najbogatsze przedsiębiorstwa. Niskie gałęzie zamieszkuje biedota, ludzie prości i dobrzy, którym nie przeszkadza to, że mają niewiele. Cieszą się, że posiadają siebie i że zyskali możliwość spokojnego życia. Jednak w tym świecie egzystuje jeszcze Jo Mitch i usługujący mu bandyci, którzy nie tylko zbytnio eksplorują drzewo, pozbawiając go życia, bo także chcą przejąć władzę, likwidując wszystkich z niewygodnych świadków swojej działalności. To ten bogacz chce zmusić ojca Tobiego, znanego i podziwianego niegdyś naukowca, do wyjawienia recepty na ożywianie martwych przedmiotów. Pragnąc zrealizować swój cel, zamyka rodziców chłopca w więzieniu, zaś jego samego nakazuje schwytać swoim bandziorom.

Tobi został skazany na wieczną tułaczkę. Czytelnik towarzyszy chłopcu w tej wędrówce, poznając też stopniowo jego przeszłość. Mądrość i dobro bohatera sprawiają, że szybko staje się on bardzo bliski odbiorcy książki, a jego przygody coraz bardziej przejmują i wzruszają. „Tobi” staje się więc opowieścią o chłopcu, który za wszelką cenę pragnie pomóc własnym rodzicom, chce odzyskać utraconą miłość i wierzy, że prawdziwa siła przyjaźni oraz oddania jest w stanie rozmiękczyć najbardziej zatwardziałe serca. Wszystko to sprawia, że Timothée de Fombelle oddał w ręce młodzieży – polecałabym tę książkę nastolatkom o mocnych nerwach, bo wiele jest w niej scen brutalnych i zatrważających – mądrą opowieść, pokazującą, co może się stać, kiedy człowiek nie będzie brał pod uwagę potrzeb natury i kiedy jego sercem zawładną nienawiść oraz żądza władzy.

Ta historia ma swój ciąg dalszy. Prawdę mówiąc trudno jest się powstrzymać przed sięgnięciem po kolejny tom opowieści o Tobim i jego najbliższych. Timothée de Fombelle stworzył postać dobrą, szczerą i prawdziwą. Takich ludzi brakuje nam we współczesnym świecie. Chłopiec staję się więc uosobieniem tęsknoty dzisiejszego człowieka za przyjacielem, który jest w stanie poświęcić własne życie za kogoś, kto jest mu oddany i nie boi się prawdy. „Tobi” jest też przestrogą przed zamykaniem się na potrzeby natury i przed dążeniem do bogactwa oraz władzy za wszelką cenę. To nie tylko pozbawi człowieka szczęścia, ale może też doprowadzić do zupełnej degradacji naszego świata.

Timothée de Fombelle, Tobi, Znak emotikon, Kraków 2014. Tytuł oryginalny: Tobie Lolness. Ilustracje: François Place. Tłumaczenie: Janina Błońska, Krzysztof Błoński. ISBN: 978-83-240-3311-9. 480 stron.

Czytam To!:

0

dziennikarka, promotorka literatury, specjalistka ds. promocji i informacji w Bibliotece Publicznej Gminy Grodzisk Mazowiecki. Absolwentka filologii polskiej o specjalizacji edukacja medialna. Członkini zarządu Polskiej Sekcji IBBY. Pracuje z młodzieżą, pisze i realizuje projekty na potrzeby instytucji kultury. Organizuje spotkania czytelnicze dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Prowadzi spotkania autorskie i audycję o książkach w grodziskim radiu Bogoria. Jest twórczynią serwisu o literaturze Czytam to!