„Momo albo osobliwa historia o złodziejach czasu i dziewczynce, która odzyskała dla ludzi skradziony im czas” Michaela Ende nie jest książką tylko dla dzieci. To powieść, którą powinni przeczytać również dorośli. Tylko oni są w stanie we właściwy sposób zinterpretować przesłanie tego tekstu. Pamiętacie ile razy w tym tygodniu powiedzieliście swojemu dziecku: „Nie mam teraz czasu. Zrobimy to później”? Jak długo przebywało ono w przedszkolu? Ile razy nie zamieniliście nawet słowa z listonoszem czy ekspedientką obsługującą Was w sklepie, bo znów gdzieś się spieszyliście? Kiedy ostatnio spędziliście z rodziną popołudnie na wspólnym leniuchowaniu, oglądaniu filmów czy czytaniu książki? Jeśli odpowiedzi na te pytania pokazują Wam, jak wiele tracicie z prawdziwego życia, koniecznie sięgnijcie po „Momo”.

Michael Ende wychowywał się w rodzinie artystycznej. Jego ojcem był malarz surrealistyczny, Edgar Ende. Matka także wykazywała się zdolnościami artystycznymi. Wyobraźnia autora została zatem ukształtowana pod wpływem działań rodziców, co można zaobserwować w jego książkach. Dzięki tym wpływom, a także dzięki zawirowaniom życiowym i historycznym jakich doświadczył – wojna, szybka zmiana sytuacji finansowej rodziny, konflikty rodzinne, przeprowadzka do Włoch – mógł pisać powieści przepełnione nadrealistycznym obrazowaniem. Wnikanie w te przestrzenie świata przedstawionego, które przypominają marzenia senne, pozwala na zmianę sposobu patrzenia na otaczającą rzeczywistość, co dalej prowadzi do dostrzeżenia istotnych problemów współczesności.

W świat, o którym jest tutaj mowa, wprowadza nas tajemnicza dziewczynka, Momo, mała włóczęga, która została obdarowana niezwykłymi zdolnościami – umiejętnością słuchania innych ludzi i poświęcania im czasu. Bohaterka zamieszkała w ruinach amfiteatru, gdzie jej przyjaciele stworzyli przytulny pokoik. Przychodzili do niej dorośli i dzieci, pragnący posłuchać opowieści Gigi’ego, przyjaciela Momo oraz by spędzić czas w dobrym towarzystwie. Szybko jednak wszystko się zmieniło, ponieważ szarzy panowie zabrali ludziom czas i ci zamiast wieść prawdziwe życie, poświęcali się jedynie pracy i zarabianiu pieniędzy. Co prawda ubierali się lepiej i ich dzieci nosiły drogie zabawki („którymi tak naprawdę nie można się było bawić”), jednak mieli „markotne, zmęczone i zgorzkniałe twarze i nieżyczliwe oczy”. Czy Momo udało się odmienić ludzi i odzyskać ich skradziony czas?

Choć powieść ta została wydana w roku 1973, doskonale diagnozuje problemy współczesnego świata. Jest przede wszystkim ostrą krytyką konsumpcyjnego stylu życia. Michael Ende uzmysłowił czytelnikowi, że poświęcanie się pracy, zarabianiu pieniędzy i konsumowaniu nie przynosi człowiekowi szczęścia. Prawdziwe życie to takie, które opiera się na silnych więziach z innymi ludźmi, na wspólnym spędzaniu czasu, spełnianiu potrzeb najbliższych, by nigdy nie czuli się osamotnieni i pozbawieni opieki. Zalecenie to dotyczy szczególnie dzieci, którym nawet najdroższa i najbardziej nowoczesna zabawka nie jest w stanie zastąpić miłości i obecności rodziców. Historia Momo została zakończona w pozytywny sposób, co jednak nie pociesza. Zamykając tę książkę, wiele osób uświadomi sobie, jak dużo tacą ze swojego życia i ile będą musieli zmienić, by odnaleźć szczęście.

Po przeczytaniu „Momo”, można stwierdzić, że wiek XXI jest wiekiem szarych panów. Brakuje nam czasu na przyjemności i pogłębianie więzi z najbliższymi. Jesteśmy zmęczeni, smutni i ciągle niezadowoleni z życia. Jeśli chcecie to zmienić, przeczytajcie „Momo”. Michael Ende pokaże Wam, w jaki sposób można uporać się z największymi problemami współczesności.

Michael Ende, Momo albo albo osobliwa historia o złodziejach czasu i dziewczynce, która odzyskała dla ludzi skradziony im czas, Znak, Kraków 2010. Tytuł oryginalny: Momo. Ilustracje: Michael Ende. Przekład: Ryszard Wojnakowski. ISBN 978-83-240-1490-3. 256 stron.