Kokoty, tancerki, prostytutki, namiętne kochanki, damy dworu i proste, pobożne żony od najdawniejszych czasów fascynują malarzy. Kiedy patrzymy na najbardziej znane obrazy, jesteśmy zaciekawieni nie tylko życiem twórcy, bo także przedstawianych na nich kobiet. Wiele z nich musiało mieć nie lada odwagę, by pokazać się nago w czasach, kiedy było to uznawane za demoralizujące. Małgorzata Czyńska w „Najpiękniejszych. Kobietach z obrazów. Prawdziwych historiach” opowiedziała o ekscytującym, pełnym osobistych dramatów i namiętności życiu bohaterek dzieł mistrzów malarstwa.

Małgorzata Czyńska jest historyczką sztuki, która postanowiła przyjrzeć się bohaterkom obrazów najbardziej znanych malarzy. Pierwsze z tych portretów pisała dwanaście lat temu dla „Wysokich Obcasów”. Z pismem współpracuje do dnia dzisiejszego. Dzięki niej poznaliśmy fascynacje Tamary Łempickiej i jej niezwykle burzliwe życie. Opowiedziała o bohaterkach obrazów Egona Schiele, Francesca Goi, Witkacego, Balthusa, Salwadora Dali, Amadeo Modiglianiego, Leonarda da Vinci, Jana Vermeera, Édouarda Maneta, Gustava Klimta, Pabla Picassa, Jacka Malczewskiego i Diego Rivery, którego kochała Frida Kahlo. Niemal wszystkie, niezależnie od pochodzenia, były kochankami mistrzów. Wiele z nich stawało się ich żonami. Żadna nie miała łatwo, bo trudno jest żyć z ekscentrycznymi artystami, do tego erotomanami borykającymi się z wieloma osobistymi problemami. Małgorzata Czyńska nie pomijała nawet najbardziej palących tematów, starając się oddać pełnię dramatu kobiet, którym schlebiało zainteresowanie znanych malarzy, ale żadna z nich nie spodziewała się nawet, na jak trudne życie się decydowała. Zasadne zdają się tu słowa matki Pabla Picasso skierowane do Olgi Koklovej: „Biedna mała (…) nie masz pojęcia, co cię czeka”*.

„Najpiękniejsze. Kobiety z obrazów” stają się więc zbiorem opowieści pełnych namiętności, pasji i najszczerszej miłości. Fascynuje nas w nich wnikanie do świata artystów, zwykle skandalistów, którzy swym bujnym życiem erotycznym oraz odważnymi obrazami wywoływali zgorszenie. Jest to także historia kobiet, które starały się wywalczyć swoją niezależność. Sądziły, że u boku znanych artystów staną się wolne i będą mogły więcej niż inni. Nie zawsze się to udawało, stereotypy i konwenanse nie pozwoliły im się emancypować. Popadały w obłęd, popełniały samobójstwa, były widziane jako prostytutki, skandalistki i dzieła szatana. Wszystko to składa się na ich osobisty dramat, o którym musimy pamiętać, kiedy podziwiamy obrazy największych malarzy.

Dzięki Małgorzacie Czyńskiej „Najpiękniejsze. Kobiety z obrazów” ożywają, by opowiedzieć nam osobistą historię. Każda z nich była malowana przez swojego kochanka, męża, swą największą miłość lub mężczyznę, który niszczył jej życie. Pozując nago, wyrażały własną wolność, chciały uciec od ograniczeń stawianych kobietom, uwolnić się od konwenansów i stereotypów. Czasem za tę wolność płaciły największą cenę. Zwłaszcza o ich cierpieniu trzeba pamiętać, kiedy ogląda się dzieła, których bohaterkami się stały.

Małgorzata Czyńska, Najpiękniejsze. Kobiety z obrazów. Historie prawdziwe, Znak Horyzont, Kraków 2014. ISBN: 978-83-240-3026-2. 288 stron.

* M. Czyńska, Najpiękniejsze. Kobiety z obrazów. Historie prawdziwe, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 210.